Welk model van warmtepomp kies je?

De warmtepomp is de meest voordelige en ecologische manier van verwarmen op de markt. Maar hoe maak je de juiste keuze uit al die modellen? Om je daarbij te helpen, geeft Energie-Vergelijker.be jou een handig overzicht met prijzen, modellen en keuzecriteria. Zo heb je alles in handen om de warmtepomp te kiezen die het best bij jouw verbruiksprofiel past!

Wat is een warmtepomp precies?

Een warmtepomp is een systeem om je woning (of je zwembad) te verwarmen, sanitair warm water te produceren of zelfs een ruimte te koelen. Het bijzondere aan een warmtepomp is dat ze hernieuwbare energie gebruikt om te werken (grond, zon, grondwater, lucht) en dus het gebruik van fossiele brandstoffen beperkt. Een warmtepomp is dus een ecologische installatie waarmee je je ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleint.

Hoe werkt een warmtepomp?

Om warmte of sanitair warm water te produceren, haalt de warmtepomp thermische energie (calorieën) uit een omgeving met lage temperatuur zoals uit water, uit de lucht of uit de grond. Die energie brengt ze dan over naar een omgeving met een hoge temperatuur. Dat is een ecologisch proces, want om te kunnen werken, zet de warmtepomp bestaande bronnen om in plaats van er nieuwe te produceren.

Merk wel op dat deze installatie niet compatibel is met alle verwarmingssystemen en meestal wordt gebruikt met verwarmingssystemen op lage temperatuur of vloerverwarming.

Welke modellen van warmtepompen bestaan er?

We onderscheiden hoofdzakelijk vier modellen op de markt. Hoewel de hernieuwbare energiebron bij deze vier modellen verschilt, werken ze op dezelfde manier.

De lucht/water-warmtepomp

Dit model wordt voornamelijk gebruikt voor de centrale verwarming in woningen en voor de productie van sanitair warm water. Een lucht/water-warmtepomp is eenvoudig te installeren maar wel duur in aankoop. Ze  moet ook compatibel zijn met vloer- of muurverwarming. Bovendien hangt het rendement van deze warmtepomp af van de buitentemperatuur. Zoals haar naam aangeeft, haalt deze pomp de warmte immers uit de lucht om je woning te verwarmen. Hoe lager de buitentemperatuur, hoe meer energie deze lucht/water-warmtepomp dus gaat verbruiken om warmte te produceren.

De geothermische warmtepomp

Geothermie is een hernieuwbare energiebron waarbij warmte uit de grond wordt gehaald en wordt omgezet in energie. Een geothermische warmtepomp of grond/water-warmtepomp gebruikt dus energie uit de grond om je woning te verwarmen. Hiervoor moet je sensoren in je tuin of ondergrond installeren. Die sensoren worden verticaal geboord of horizontaal geïnstalleerd bij graafwerken.

Een geothermische warmtepomp heeft een hoog rendement. Je moet echter wel zeker zijn dat je buitenterrein van goede kwaliteit is en je moet voldoende ruimte hebben voor de installatie.

De lucht/lucht-warmtepomp

Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om de binnenlucht op te warmen. Je kunt deze pomp dus alleen gebruiken om te verwarmen. Ze kan op de grond worden geplaatst, tegen de muur of zelfs aan het plafond. Dat laatste is dan een ingebouwd model waarvoor je een vals plafond nodig hebt.

De grootste troef van deze warmtepomp is dat ze ook als airconditioning kan werken. In dat geval spreken we van een ‘omkeerbaar’ systeem. De binnenlucht wordt afgegeven aan de buitenlucht om zo koele lucht in je woning te brengen.

Een lucht/lucht-warmtepomp is eenvoudig te installeren maar wel duur in aankoop. Ze verbruikt meer energie dan de andere modellen omdat ze is uitgerust met een bijkomende functionaliteit.

De water/water-warmtepomp

Met dit model kun je je woning en je sanitair water verwarmen. Deze warmtepomp onttrekt warmte aan het grondwater. Hiervoor gaat ze 25 tot 150 meter diep. Om deze warmtepomp te kunnen gebruiken, moeten twee putten worden geboord:

1. Een pompput die de warmte gaat recupereren;
2. Een retourput of evacuatieput om het afgekoelde water terug naar het grondwater te brengen en zo verspilling te vermijden.

De water/water-warmtepomp is zeer rendabel en voor de installatie ervan heb je niet veel ruimte nodig. Bovendien kan het verbruikte water ook voor andere zaken worden gebruikt, zoals je tuin. Om een water/water-warmtepomp te plaatsen, heb je een vergunning nodig. Daarnaast moet je rekening houden met de diepte van het grondwater. Hoe dieper dat zit, hoe dieper je moet boren. En dat kan een aanzienlijke meerkost opleveren.

Hoeveel kost een warmtepomp?

De prijs van een warmtepomp hangt af van het model en de investeringen die nodig zijn voor de installatie. Deze tabel bevat de gemiddelde prijzen voor de verschillende modellen op de markt.

Geothermische warmtepompen en water/water-warmtepompen zijn een stuk duurder maar ook veel rendabeler en de meest performante systemen op de markt. Een lucht/water-warmtepomp is dan weer het goedkoopst, maar niet zo rendabel als de andere modellen.

Hoe zit het met de return on investment? Los van het model dat je kiest, moet je gemiddeld tien tot vijftien jaar rekenen voor een goed rendement. Voor geothermische warmtepompen mag je daar zelfs enkele jaren bijtellen, want deze modellen zijn het duurst in aankoop.

Bestaan er premies voor deze installaties?

Warmtepompen hebben de wind in de zeilen.  Steeds meer Belgische gezinnen die bouwen of renoveren kiezen ervoor om te investeren in deze ecologische en rendabele verwarmingssystemen. Om de energietransitie aan te moedigen, besloten de drie gewesten van ons land om energiepremies in te voeren waarvan er sommige specifiek zijn voor deze installaties.

In Wallonië bedraagt de basispremie voor de installatie van een warmtepomp voor sanitair warm water 500 euro en wordt ze verhoogd naar minimaal 1.000 euro voor een pomp voor verwarming of een gecombineerde pomp (verwarming en sanitair warm water). Vergeet niet dat het bedrag van de premies onder meer afhangt van de inkomsten van je gezin. Ze kunnen dus vermenigvuldigd worden met maximaal zes.

In Brussel varieert de premie voor warmtepompen voor verwarming van 4.250 tot 6.500 euro. Voor warmtepompen voor sanitair warm water ligt de premie tussen 1.400 en 1.600 euro. Het exacte bedrag hangt af van de inkomenscategorie waartoe je behoort.

In tegenstelling tot de premie in het Waals Gewest, komen hier niet alle soorten pompen in aanmerking:

• Voor verwarming geldt de premie alleen voor geothermische, water/water- en lucht/water-warmtepompen en bedraagt tussen 5.800 en 6.500 euro voor de eerste twee soorten en tussen 4.500 en 5.000 euro voor het laatste;
• Voor sanitair warm water is de lucht/water-warmtepomp de enige installatie die in aanmerking komt voor de premie (die tussen 1.400 en 1.600 euro bedraagt).

Er bestaan ook bonussen voor het verwijderen van ketels en kachels op fossiele brandstoffen en voor het combineren van de warmtepomppremie met andere premies voor renovatiewerken. Meer info vind je op de website van RENOLUTION.

In Vlaanderen kan een gezin die de overstap naar een warmtepomp maakt op 300 à 4.000 euro aan premies rekenen, afhankelijk van het soort warmtepomp die wordt geïnstalleerd. Voor warm water bedraagt de premie voor een warmtepomp 900 euro. Voor verwarming zijn de basisbedragen van de premies als volgt: 300 euro voor een lucht/lucht-warmtepomp, 2.000 euro voor een hybride lucht/water-warmtepomp, 3.000 euro voor een lucht/water-warmtepomp en 4.000 voor een geothermische warmtepomp (telkens maximaal 40% van de factuur). Afhankelijk van de inkomenscategorie en van het wel of niet hebben van een excl. nachtmeter kunnen die bedragen nog verhoogd worden.

Je kunt ook een extra bonus krijgen als je investeert in 3 of meer energiebesparende renovatiewerken, namelijk de totaalrenovatiebonus. Na de derde investering krijg je een premie van 1.250 euro, en dan nog tussen 500 en 1.000 euro voor elke bijkomende werken. Hoe meer werken je uitvoert, hoe hoger het eindbedrag van de premie!

>> Meer weten over de renovatiepremies in België

Conclusie: welk model van warmtepomp kies je?

Op de markt van de warmtepompen is het ene model niet beter dan het andere. De keuze van een warmtepomp hangt voornamelijk af van je energiebehoeften en je budget.

Om het type pomp te kiezen dat het best bij je past, analyseer je je behoeften als volgt:

• Wil je de warmtepomp enkel gebruiken voor je verwarming en/of airconditioning? Dan ben je het best af met een lucht/lucht-model. Wil je er echter ook je sanitair water mee verwarmen? Dan zijn er andere modellen die beter bij je passen;
• Wat zijn de verwarmingsbehoeften van je woning? Zijn die behoeften hoog? Dan kun je niet anders dan kiezen voor een krachtig model. Om te weten te komen welk model het best bij je woning past, dien je een warmtebalans van je woning te laten uitvoeren door je verwarmingstechnicus of je installateur;
• In functie van het model dat bij jouw verbruiksprofiel past, informeer je ook best eens naar het rendement en de prestatiecoëfficiënt (COP) van de verschillende bestaande merken.