Vast of variabel energiecontract – wat is het voordeligst?

De media hebben er de mond vol van: de energieprijzen zijn in 2021 en 2022 sterk gestegen als gevolg van de hervatting van de activiteiten na de lockdowns en het conflict in Oekraïne. Voor duizenden huishoudens met een contract dat ten einde loopt, is dit het moment om van formule of leverancier te veranderen. Maar wanneer je de mogelijkheden afweegt, kom je voor het volgende dilemma te staan: kies je het best voor een contract met een vaste prijs of met een variabele prijs? En wat is het verschil tussen beide? Welke formule past het best bij jouw verbruiksprofiel? Klopt het dat de meeste leveranciers geen vast tarief meer aanbieden?

Loopt ook jouw contract ten einde en wil je vanwege de stijgende energieprijzen zeker het juist type contract kiezen? We leggen je alles uit over deze twee soorten tarieven. Daarna kun je vol vertrouwen de juiste keuze maken wanneer je beslist om van energiecontract te veranderen.

OPGELET: Wegens de hoge energieprijzen en de markt die nog volatiel is, bieden Belgische leverancier geen contracten met vaste tarieven meer aan, maar alleen met variabele tarieven (maandelijks of driemaandelijks)

>> Lees ook: De ultieme gids voor het afsluiten van je eerste energiecontract

Wat is een energiecontract met een vast tarief?

Kies je voor een vast tarief voor energie, dan blijft je tarief per kilowattuur (kWh) voor de hele duur van het contract gelijk. Je bent de duur van je contract verzekerd van een vaste prijs (vaak één of drie jaar) voor je elektriciteit en gas. Je kiest voor zekerheid.

Wat is een variabel energiecontract?

Voor een variabel energiecontract daarentegen, past de leverancier de prijs per kilowattuur iedere maand of om de drie maanden aan met een specifieke index.

Voor aardgas bijvoorbeeld, gebruiken leveranciers vaak de TTF103-index (driemaandelijkse referentie-index voor aardgas in België). Zo wordt de gasprijs per kilowattuur (zonder de vaste onderdelen zoals de netkosten) berekend volgens de formule TTF103 + X, waarbij
– TTF103 de waarde van de index is die driemaandelijks wordt aangepast (uitgedrukt in c€/kWh);
– X de marge is van de leverancier (uitgedrukt in c€/kWh).

Dat soort contract volgt de realiteit van de energiemarkt. Wie kiest voor een variabel energiecontract kan bij een prijsdaling op de wholesalemarkten profiteren van die prijsdaling. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook: vindt er een onverwachte prijsstijging plaats, dan ben je ook meer kwijt aan gas en stroom. Het is een potentieel goedkopere, maar minder zekere optie dan een vast energiecontract.

>> Lees ook: Waarom de variabele tarieven iedere maand veranderen

Voor- en nadelen van vaste of variabele tarieven voor energie

Je hebt het door: zowel een vast als een variabel energiecontract hebben hun voor- en nadelen.

Vaste energieprijs:

• Voordelen: de prijzen zijn stabiel en je komt bij het lezen van de voorschotfactuur dus niet voor onaangename verrassingen te staan. Je bent beschermd tegen plotse prijsschommelingen op de energiemarkt.
• Nadelen: in ruil voor die zekerheid neemt de leverancier doorgaans iets meer marge op een contract met een vast tarief.

Variabele energieprijs:

• Voordelen: je kunt van interessante kortingen genieten als de marktprijzen tijdens de looptijd van je contract dalen. Bovendien is de variabele energieprijs op de datum van ondertekening doorgaans lager dan die van contracten met een vast tarief.
• Nadelen: de risico’s zijn groter en je bent niet beschermd tegen prijsstijgingen.

Vergeet niet dat zowel een vaste als variabele energieprijs maar betrekking hebben op de kosten voor de energie zelf. Die maken doorgaans ongeveer een vijfde van je contract uit. Echter is dat nu tijdelijk dichter in de buurt van driekwart van de factuur daar de overheid de btw tot 6 % heeft verlaagd tot en met 30 maart 2023. Wat je betaalt voor elektriciteit en gas, gaat dus gewoonlijk voor het grootste deel naar netkosten, heffingen en BTW. Voor meer info kun je terecht naar de website van de CREG (de federale regulator).

Energie vergelijken: kun je vast of variabel wel vergelijken?

In de praktijk blijkt het vrij ingewikkeld om een vast met een variabel energiecontract te vergelijken. Voor een écht accurate vergelijking zouden we rekening moeten houden met de maandelijkse of driemaandelijkse indexering van het variabel tarief. Maar dat is moeilijk of zelfs onmogelijk om accuraat te voorspellen. Wat we wél kunnen doen, is de tarieven van de afgelopen 12 maanden bestuderen om daar eventuele tendensen uit op te maken. Echt nauwkeurig is die voorspelling natuurlijk nooit, dus kun je er geen precieze vergelijking mee maken.

>> Te ontdekken: de beste aanbiedingen van de maand voor elektriciteit en gas

Wat is het best: een variabel of vast tarief voor elektriciteit of gas?

Hoe kies je dan tussen deze twee tariefmethoden als je niet precies kunt bepalen welk tarief op termijn het voordeligst is? Daarvoor houd je rekening met andere factoren:

• Hoezeer je bereid bent om risico’s te nemen;
• De economische conjunctuur en het gezond verstand dat daaruit voortvloeit.

Ben je een geboren speculant?

Speculeer je graag op de energieprijzen en denk je dat de huidige, torenhoge prijzen de komende maanden wat meer zouden kunnen zakken? Dan is een energiecontract met een variabel tarief iets voor jou!

Als je daarentegen geen plotse prijsstijgingvan elektriciteit of gas wilt, omdat dit flink zou kunnen snoeien in je huishoudbudget, dan kies je misschien het best voor een contract met een vast tarief. Dankzij die stabiliteit kun je je algemene uitgaven rustiger plannen, zonder te moeten vrezen voor een verrassing wanneer je voorschotfactuur komt.

Hoe bepaal je het beste tarief op basis van de globale economische situatie?

Soms gaat het niet om durven of risico’s nemen. Soms moet je gewoon vertrouwen op de economische conjunctuur. Zo nu en dan zijn er immers heel uitzonderlijke situaties die je niet te missen kansen bieden, speculant of niet.

Neem nu de coronacrisis. De prijzen van elektriciteit en gas bereikten op dat moment historisch lage niveaus. In zo’n geval was het wel heel interessant om deze prijzen te blokkeren met een vast contract van drie jaar. Want ook al lijken de variabele tarieven interessanter dan vaste tarieven op het moment dat je de prijzen van de contracten vergelijkt, mag je nooit vergeten dat de situatie uiteindelijk snel is veranders.

Het economische herstel na de lockdowns en het conflict tussen Oekraïne en Rusland hebben trouwens een economische en energiecrisis ontketend, waar de energieprijzen een historisch hoog peil door hebben gehaald. Daarom hebben leveranciers beslist hun vaste contracten in te trekken.

Een energiecontract aan vaste prijzen brengt nu inderdaad meer risico’s met zich mee dan variabele prijzen, aangezien de prijzen de pan uit zijn gerezen. Als je een nieuw contract moet intekenen, raden we je dus een aanbieding met variabele prijzen aan, voor het geval dat de marktprijzen de komende maanden dalen.

Hoe vind je het juiste contract?

Zodra je hebt beslist welk type van contract je gaat nemen, zul je moeten nagaan welke leverancier het interessantste vaste of variabele contract biedt.

Een prijzenvergelijker zoals Energie-Vergelijker.be kan je daarmee helpen, want je kunt in je vergelijking verduidelijken dat je een contract met een vast tarief of een variabel tarief wilt. Hij toont je dan de beste resultaten van het moment.

Geen juist of fout antwoord

Vaste of variabele prijzen? Uiteindelijk is er geen goede of slechte keuze. Jij beslist: wil je stabiliteit, ook als dat betekent dat je daar iets meer voor moet betalen? Of denk je dat de volatiliteit in je voordeel kan spelen?

En als je nog steeds niet kunt kiezen, kun je nog altijd contact opnemen met een van de adviseurs van Energie-Vergelijker.be. We kunnen dan samen je verbruiksprofiel opstellen en bepalen hoe jouw ideale energiecontract er moet uitzien. Contacteer ons op info@energie-vergelijker.be.

Ter herinnering: Belgische energieleveranciers bieden geen vaste tarieven meer aan, maar alleen variabele (meestal maandelijks of driemaandelijks) omdat de elektriciteits- en gasprijzen hoog zijn en de markt nog volatiel is.