Vast of variabel energiecontract – wat is het voordeligst?

De media hebben er de mond vol van: na de coronacrisis en de lage temperaturen van de afgelopen winters stonden de gas- en elektriciteitsprijzen zelden zo laag. Maar ze stijgen wel – voor duizenden huishoudens is dit dus het ideale moment om te veranderen van elektriciteits- en/of gascontract, om zo tot 393 euro te besparen op elektriciteit en tot 954 euro op gas (bron:CREG). Maar net wanneer je de mogelijkheden afweegt, kom je voor volgend dilemma te staan: is een vast of variabel energiecontract het voordeligst? En wat is het verschil tussen die twee? Welk profiel past het best bij jouw energieverbruik?

Heb jij ook al getwijfeld tussen die twee opties? Dan ben je hier aan het correcte adres! We leggen je precies uit wat het verschil is tussen een vast en variabel energiecontract. Daarna kan je er vol vertrouwen het meest voordelige energiecontract uitkiezen.

>> Lees ook: De ultieme gids voor het afsluiten van je eerste energiecontract

Wat is een energiecontract met een vast tarief?

Kies je voor een vast tarief voor energie , dan blijft je tarief per kilowattuur (kWh) voor de hele duur van het contract gelijk. Je bent de duur van je contract verzekerd van een vaste prijs (vaak één of drie jaar) voor je elektriciteit en gas. Je kiest voor zekerheid.

Wat is een variabel energiecontract?

Voor een variabel energiecontract daarentegen, past de leverancier de prijs per kilowattuur iedere maand of om de drie maanden aan met een specifieke index.

Voor aardgas bijvoorbeeld, gebruiken de meeste leveranciers de TTF103-index (driemaandelijks referentie-index voor aardgas in België). Zo wordt de gasprijs per kilowattuur (zonder de vaste onderdelen zoals de netkosten) berekend volgens de formule TTF103 + X, waarbij
– TTF103 de waarde van de index is die driemaandelijks wordt aangepast (uitgedrukt in c€/kWh);
– X de marge is van de leverancier (uitgedrukt in c€/kWh).

De gas- en elektriciteitsprijzen evolueren constant. Wie kiest voor een variabel energiecontract, volgt die evolutie, en kan bij een prijsdaling op de wholesalemarkten profiteren van die prijsdaling. Het omgekeerde geldt natuurlijk ook: vindt er een onverwachte prijsstijging plaats, dan ben je ook meer kwijt aan gas en stroom. Het is een potentieel goedkopere, maar minder zekere optie dan een vast energiecontract.

>> Lees ook: Waarom de variabele tarieven iedere maand veranderen

Voor- en nadelen van vaste of variabele tarieven voor energie

Je hebt het door: zowel een vast als een variabel energiecontract hebben hun voor- en nadelen.

Vaste energieprijs:

• Voordelen: de prijzen zijn stabiel en je komt bij het lezen van de voorschotfactuur dus niet voor onaangename verrassingen te staan. Je bent beschermd tegen plotse prijsschommelingen op de energiemarkt.
• Nadelen: in ruil voor die zekerheid neemt de leverancier doorgaans iets meer marge op een contract met een vast tarief.

Variabele energieprijs:

• Voordelen: je kunt van interessante kortingen genieten als de marktprijzen tijdens de looptijd van je contract dalen. Bovendien is de variabele energieprijs op de datum van ondertekening doorgaans lager dan die van contracten met een vast tarief.
• Nadelen: de risico’s zijn groter en je bent niet beschermd tegen prijsstijgingen.

Vergeet niet dat zowel een vaste als variabele energieprijs maar betrekking hebben op de kosten voor de energie zelf. Die maken nog steeds het kleinste deel van je contract uit. Wat je betaalt voor elektriciteit en gas, gaat voor het grootste deel naar netkosten, heffingen en BTW. We vatten nog even samen waaruit de totaalprijs voor elektriciteit en gas bestaat in Vlaanderen en Brussel:

Kunnen we een vast en variabel energiecontract wel echt vergelijken?

In de praktijk blijkt het vrij ingewikkeld om een vast met een variabel energiecontract te vergelijken. Een variabel contract wordt namelijk elke maand of om de drie maanden aangepast. Voor een écht accurate vergelijking zouden we daar rekening mee moeten houden, maar dat is moeilijk of zelfs onmogelijk. Wat we wél kunnen doen, is de tarieven van de afgelopen 12 maanden bestuderen om daar eventuele tendensen uit op te maken. Echt nauwkeurig is die voorspelling natuurlijk nooit, want we weten niet welke factoren in de toekomst de gas- en stroomprijzen zullen beïnvloeden. Dat bewees de coronacrisis maar al te goed in 2020, toen de elektriciteit- en gasprijzen opeens de dieperik in gingen.

>> Te ontdekken: de beste aanbiedingen van de maand voor elektriciteit en gas

Wat is het best: een variabel of vast tarief voor energie?

Hoe kies je dan tussen deze twee tariefmethoden als je niet precies kunt bepalen welk tarief op termijn het voordeligst is? Daarvoor houd je rekening met andere factoren:

• Of je een durver bent of niet;
• De economische conjunctuur en het gezond verstand dat daaruit voortvloeit.

Ben je een geboren speculant?

Houd je wel van een gokje en ben je niet bang voor een stijging van de elektriciteits- of gasprijzen? Beter nog: denk je dat de huidige tarieven weer gaan dalen? Dan is een energiecontract met een variabel tarief iets voor jou!

Als je je daarentegen wilt beschermen tegen toekomstige prijsstijgingen, omdat dit flink zou kunnen snoeien in je huishoudbudget, ben je beter af met een energiecontract met vast tarief. Dankzij die stabiliteit kan je algemene uitgaven rustiger plannen, zonder te moeten vrezen voor een verrassing wanneer je voorschotfactuur komt.

Hoe bepaal je het beste tarief op basis van de globale economische situatie?

Soms gaat het niet om durven of risico’s nemen. Soms moet je gewoon vertrouwen op de economische conjunctuur. Zo nu en dan zijn er immers uitzonderlijke situaties die je niet te missen kansen bieden, speculant of niet.

Neem nu de coronacrisis. Die zorgde voor historisch lage tarieven van elektriciteit en gas. In zo’n geval is het wel heel interessant om deze prijzen te blokkeren met een vast contract van drie jaar. Want ook al lijken de variabele tarieven interessanter op het moment dat je de prijzen van de contracten vergelijkt, kan de situatie de komende maanden snel veranderen. Nu de economie zich weer wat hersteld heeft, zijn ook de gas- en stroomprijzen aan een gestage stijging bezig. Een variabel tarief kan dan interessant worden.

Hoe vind je het juiste contract?

Zodra je hebt beslist welk type contract je gaat nemen, zal je moeten nagaan welke leverancier het interessantste vaste of variabele energiecontract biedt.

Een prijsvergelijker zoals Energie-Vergelijker.be kan je daar mee helpen, want je kunt in je vergelijking verduidelijken dat je een contract met een vast tarief of een variabel tarief wilt. Hij toont je dan de beste resultaten van het moment.

Geen juist of fout antwoord

Een variabel of vast tarief voor energie? Uiteindelijk is er geen juist of fout antwoord. Jij beslist: wil je stabiliteit, en ben je bereid daar af en toe iets meer voor te betalen, of denk je dat volatiliteit in je voordeel kan spelen?

Sommige mensen zijn twijfelaars en hebben moeite er een gepast contract uit te kiezen. De energiemarkt is niet altijd makkelijk te begrijpen – de hulp van een expert kan meer dan welkom zijn. De adviseurs van Energie-Vergelijker.be hebben dagelijks honderden consumenten aan de telefoon en kennen de energiewereld als hun broekzak. Je kan hen contacteren om samen een verbruiksprofiel op stellen en te bepalen welk energiecontract voor jou het voordeligst is.