Hoe kun je van het sociaal tarief genieten?

Met een daling van ongeveer twee derde van de energiefactuur is het sociaal tarief de goedkoopste op de markt. Het wordt toegekend aan bepaalde gezinscategorieën en aan personen die specifieke uitkeringen ontvangen en zorgt ervoor dat zij genieten van verlaagde elektriciteits- en aardgastarieven bij alle Belgische energieleveranciers.

Heb je recht op het sociaal tarief? Energie-Vergelijker vertelt je alles wat je hierover moet weten.

Overzicht

• Hoe werkt het sociaal tarief in België?
• Heb je recht op het sociaal tarief voor stroom en aardgas?
  • Federaal beschermde klant
  • Klant die recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming (BVT)
  • Gewestelijk beschermde klant
  • Conjunctureel beschermde klant
• Wat moet ik doen om het sociaal tarief voor elektriciteit of aardgas te genieten?
  • Federaal beschermde klant – via de FOD Economie
  • Gewestelijk beschermde klant – via het OCMW en de DNB
  • Hom kom ik aan een attest voor het sociaal tarief?
• Hoeveel bedraagt het sociaal tarief voor aardgas en stroom?

Een van de maatregelen die ons land neemt om de energiearmoede aan te pakken is het toekennen van een sociaal tarief voor energie. Ontdek de voordelen van het tarief en voor wie het werd ingevoerd.

Hoe werkt het sociaal tarief in België?

Het sociaal tarief voor energie komt overeen met het goedkoopste tarief voor elektriciteit of aardgas op de markt en met het voordeligste distributietarief van de DNB. Tot juli 2020 werd het tarief om de zes maanden berekend door de federale energieregulator, de CREG, maar nu wordt om de drie maanden een nieuw tarief vastgesteld. Het sociaal tarief is identiek in heel België, ongeacht het gewest, de leverancier (Engie, Luminus, TotalEnergies, …) of de DNB. Het tarief wordt altijd uitgedrukt in c€/kWh. Er is één tarief voor aardgas maar het varieert voor elektriciteit naargelang het type meter: enkelvoudige meter, tweevoudige meter (dag/nacht) of uitsluitend nachtmeter.

De personen die recht hebben op het sociaal tarief, dat onbetwistbaar het voordeligste tarief op de markt is, betalen overigens geen huurgeld voor hun elektriciteits- of aardgasmeter. Het doel van deze maatregel? Hulp bieden aan consumenten die zich in een ingewikkelde of zelfs precaire financiële situatie bevinden.

Meer weten? Contacteer ons op info@energie-vergelijker.be.

>> Lees ook: Vast of variabel energiecontract – wat is het voordeligst ?

Heb je recht op het sociaal tarief voor stroom en aardgas?

Niet alle Belgische consumenten komen in aanmerking voor het sociaal tarief voor aardgas of elektriciteit. Het tarief wordt enkel toegekend aan federaal of gewestelijk beschermde klanten. Uiteraard kunnen beschermde klanten nog een contract afsluiten bij de leverancier van hun keuze.

Federaal beschermde klant

De overheid heeft een aantal criteria vastgelegd om een federaal beschermde klant te worden. Ze kent het sociaal tarief enkel toe als de consument, of iemand die bij hem gedomicilieerd is, een van de volgende vier tegemoetkomingen ontvangt:

1. Tegemoetkomingen van het OCMW (CPAS in Wallonië) zoals een leefloon of een gelijkwaardige financiële maatschappelijke dienstverlening, een maatschappelijke steun geheel of gedeeltelijk door de staat ten laste genomen, een tegemoetkoming voor gehandicapten of een voorschot op de inkomensgarantie voor ouderen.
2. Tegemoetkomingen van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid Directie Personen met een Handicap (FOD SZ DGPH): het gaat bijvoorbeeld om de integratietegemoetkoming, de inkomensvervangende tegemoetkoming, de tegemoetkoming voor hulp van derden en de tegemoetkoming als persoon met een handicap op basis van een blijvende arbeidsongeschiktheid van 65%.
3. Tegemoetkomingen van de Federale Pensioendienst (FPD): inkomensgarantie voor ouderen (IGO), tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden, tegemoetkoming als persoon met een handicap op basis van een blijvende arbeidsongeschiktheid van minstens 65% en tegemoetkoming voor hulp van derden.
4. Tegemoetkomingen voor huurders van een sociaal appartement met een collectief verwarmingssysteem op aardgas, als het gebouw verhuurd wordt door een sociale huisvestingsmaatschappij, een gewestelijke huisvestingsmaatschappij, een erkend sociaal verhuurkantoor of het OCMW.

Sommige gewestelijke tegemoetkomingen geven ook toegang tot het federale sociaal tarief:

1. Een zorgbudget voor ouderen via de Zorgkas waarbij deze aangelosten zijn in Vlaanderen. Een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden via IRISCARE in Brussel, via AVIQ in Wallonië en via FOD SZ DGPH in de Duitstalige Gemeenschap.
2. Een zorgtoeslag voor kinderen met een specifieke ondersteuningsbehoefte via het agentschap Opgroeien, team Zorgtoeslagevaluatie in het Vlaamse Gewest. Een door de FOD SZ DGPH (of AVIQ) erkende bijkomende kinderbijslag voor kinderen getroffen door een lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid in Brussel, Wallonië en in de Duitstalige gemeenschap.

Opgelet: als je een tegemoetkoming van een ziekenfonds, een verzekeringsmaatschappij of een pensioen van de openbare sector ontvangt, of zelfs het ‘artikel 60’ van OCMW geniet, heb je geen recht op het sociaal tarief voor elektriciteit of aardgas. Het sociaal tarief is eveneens niet van toepassing voor tweede verblijfplaatsen, tijdelijke aansluitingen, de gemeenschappelijke delen van appartementsgebouwen en voor professionele klanten of klanten die in financiële problemen zitten.

Klant die recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming (BVT)

Het BVT-statuut (‘Begunstigde van een verhoogde tegemoetkoming’) is een recht dat door de mutualiteit toegekend wordt. Hierdoor word je beter vergoed voor je medische kosten en zorgen. Gezien de energiecrisis in 2021 en 2022 hebben klanten met een verhoogde tegemoetkoming tijdelijk recht kunnen krijgen op het sociaal tarief. De kernkabinet heeft echter beslist dat deze hulpmaatregel op 30 juni 2023 af zou lopen. Vanaf dat moment is het BVT-statuut geen voldoende voorwaarde om in aanmerking te komen voor het sociaal tarief voor elektriciteit en gas.

Dat speciale statuut wordt aan bepaalde categorieën consumenten toegekend:

• Personen die bepaalde sociale tegemoetkomingen ontvangen, waarvan de meeste sowieso al recht geven op het sociaal tarief (leefloon, inkomensgarantie voor ouderen, tegemoetkoming voor personen met een handicap enz.);
• Personen die zich in een bijzondere situatie bevinden (weduwschap, invaliditeit of pensioen bijvoorbeeld) met een huidig bruto belastbaar jaarinkomen onder een bepaalde grens;
• Personen met een laag inkomen, die zich in geen bijzonder situatie bevinden, van wie het bruto belastbaar jaarinkomen van vorig jaar onder een bepaald plafond ligt.

Gewestelijk beschermde klant

In Vlaanderen bestaat er geen gewestelijke bescherming van consumenten met betrekking tot energie.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kan iedere consument die schulden heeft bij zijn energieleverancier en die een aanmaning heeft ontvangen het statuut van beschermde klant aanvragen. Met dat statuut, dat op basis van het belastbare gezinsinkomen en de gezinssamenstelling wordt toegekend, wordt het energiecontract bij de leverancier opgeschort en Sibelga neemt dan de energielevering voor zijn rekening aan het sociaal tarief. Zodra de schulden afbetaald zijn, eindigt het statuut.

In Wallonië kunnen regionaal beschermde klanten van het sociaal tarief genieten op voorwaarde dat zij door hun distributienetbeheerder (ORES, Resa, AIEG, …) van energie worden voorzien. In dat geval treedt de DNB op als sociale leverancier. Wanneer de klant overschakelt naar de DNB wordt het energiecontract bij zijn commerciële leverancier automatisch beëindigd, zonder dat hij een verbrekingsvergoeding moet betalen.

Ter info, het statuut van de regionaal beschermde klant wordt toegekend aan klanten die in de schulden zitten. Dat omvat consumenten in financieel opvoedende begeleiging, schuldbemiddeling of collectieve schuldenregeling bij hun OCMW of bij een erkende instelling.

Wist je dat? Het Waals Gewest biedt beschermde klanten niet alleen de mogelijkheid om zich te laten bevoorraden door hun DNB en van het sociaal tarief te genieten, maar zorgt ook voor de gratis plaatsing van een budgetmeter. Dit apparaat werkt met een prepaidkaart en zorgt ervoor dat de gezinnen hun budget beter kunnen beheren.

Wil je meer weten over de categorieën van rechthebbenden in elk gewest? Neem dan contact op met je OCMW of je gewestelijke regulator:

• VREG in Vlaanderen: 1700 of info@vreg.be
• BRUGEL, in Brussel: 0800/ 97 198 of info@brugel.brussels
• CWaPE, in Wallonië: 081/ 33 08 10 of srme@cwape.be

Conjunctureel beschermde klant

Om de impact van de COVID-19-pandemie en zijn gevolgen te compenseren, heeft de Waalse regering een nieuwe categorie van regionale bescherming gedefinieerd: de conjunctureel beschermde klant, terwijl het Brussels Hoofdstedelijk Gewest het statuut van beschermde klant had uitgebreid. 

Begunstigden van die statuten hebben het sociaal tarief kunnen genieten voor de levering van elektriciteit en/of aardgas gedurende 1 jaar (en kunnen het nog steeds in Wallonië). Tijdens deze periode worden de (conjunctureel) beschermde klanten met energie bevoorraad door hun netbeheerder.

De conjuncturele maatregel, die op 10 oktober 2020 in werking is getreden in Wallonië, heeft als doel om mensen met een beperkt inkomen of die financieel zwaar getroffen zijn te beschermen en te ondersteunen. Midden in de historische energiecrisis van 2022 is de toekenning van dit economische statuut verlengd tot 31 augustus 2023.

Deze categorie omvat:

• mensen die minstens 14 dagen in tijdelijke werkloosheid waren gesteld wegens de coronapandemie of om economische redenen;
• mensen die een uitkering ontvangen als volledig werklozen;
• zelfstandigen die het overbruggingsrecht genoten in 2020, 2021 en 2022;
• personen voor wie het OCMW of een sociale dienst erkende dat ze het moeilijk hebben om hun energiefacturen te betalen;
• mensen die door de overstromingen in juli 2021 zijn getroffen en in het bezit zijn van een schadeattest van hun verzekeraar of van een ontvangstbewijs van een aanvraag om bijstand uit het Rampenfonds.

Wat moet ik doen om het sociaal tarief voor elektriciteit of aardgas te genieten?

De stappen die je moet ondernemen om het sociaal tarief voor elektriciteit of aardgas te verkrijgen hangen af van je statuut: federaal beschermde klant of gewestelijk beschermde klant.

Federaal beschermde klant – via de FOD Economie

Als je een federaal beschermde klant bent, moet je in principe niets doen: je energieleverancier kent je automatisch het sociaal tarief toe dankzij de informatie van de FOD Economie. Deze informatie wordt echter slechts om de drie maanden toegezonden. Indien je een nieuwe rechthebbende bent of als je van energieleverancier veranderd bent, duurt het soms even voor je het sociaal tarief ontvangt. Stel je na drie maanden vast dat je dossier nog steeds niet in orde is? Vraag dan een attest bij de bevoegde instelling (FOD Sociale Zekerheid, FPD of OCMW) en stuur het attest naar je energieleverancier of DNB als laatstgenoemde je aansluiting voorziet.

Opgelet: als huurder van een sociaal appartement is de procedure niet automatisch. Je moet bij de gebouwbeheerder navragen of het sociaal tarief voor de verwarming op aardgas wel degelijk van toepassing is voor het gebouw.

Gewestelijk beschermde klant – via het OCMW en de DNB

Als je een gewestelijk beschermde klant bent, dien je je DNB te contacteren en hem elk jaar een document van het OCMW (of schuldbemiddelingscentrum) te overhandigen als bewijs van je statuut. De instelling is verplicht om binnen vijf werkdagen de goede ontvangst van je aanvraag te bevestigen en te vermelden of je al dan niet recht hebt op het sociaal tarief voor elektriciteit of aardgas. In Brussel kan de aanvraag ook via Brugel of direct via het OCMW worden ingediend.

Opgelet: je hebt geen recht meer op het sociaal tarief als je je uitkering verliest. Is dat voor je het geval? Ontdek hoe je het beste energieaanbod kunt verkrijgen om verder van een interessant tarief te kunnen genieten! Heb je hulp nodig? Stuur een e-mail naar info@energie-vergelijker.be.

Hom kom ik aan een attest voor het sociaal tarief?

Je moet je attest aanvragen bij de instelling die bevoegd is voor je sociale categorie, zoals het OCMW van je gemeente, de FOD Sociale Zekerheid of de Federale Pensioendienst. Zodra je het hebt ontvangen, moet je een papieren versie naar je energieleverancier sturen. Houd er rekening mee dat het attest slechts geldig is voor het vermelde jaar, wat betekent dat je het elk jaar moet vernieuwen.

Als het iemand anders in je huishouden is die recht heeft op het sociaal tarief maar dat de energiecontracten op jouw naam staan, vergeet niet een attest van gezinssamenstelling te voegen. Je kunt dit aanvragen bij je gemeente.

Hoeveel bedraagt het sociaal tarief voor aardgas en stroom?

Je kunt meerdere sociale tarieven tegelijk genieten. Als je een elektriciteitsmeter en een gasmeter hebt, kun je voor beide van een voorkeurtarief genieten. Zo kun je je energiefactuur drastisch verlagen, vooral als je je verbruik goed in het oog houdt, hoewel de bedragen van het sociaal tarief in het tweede kwartaal van 2023 ongeveer 8,6 % hoger zijn t.o.v. de vorige periode.

Ter herinnering: het sociaal tarief is altijd het goedkoopste commerciële tarief op de markt op elk moment. Hiermee daalt de gemiddelde energiefactuur met bijna twee derde.

Hieronder vind je het sociaal tarief voor elektriciteit en aardgas vanaf 1 april tot en met 30 juni 2023.

*Deze prijzen houden geen rekening met de federale bijdrage, de aansluitingskosten in Wallonië en de energiefondsbijdrage in Vlaanderen. Andere belastingen met betrekking tot transport en distributie zijn inbegrepen.

*c€ = eurocent

Als je meer informatie wilt over het sociaal tarief, aarzel niet om je energieleverancier te contacteren, deze zal je precieze antwoorden kunnen geven m.b.t. je eigen situatie. Heb je integendeel geen recht meer op het sociaal tarief? Wil je die bedragen vergelijken met de energieprijzen die de leveranciers momenteel aanbieden? Geen probleem: maak een vergelijking van de tarieven voor elektriciteit en aardgas!

>> Hoe wordt de prijs van elektriciteit in 2023 bepaald?