Het budgettair akkoord van de federale regering: wat er verandert in het energiedomein

Half oktober kwam de federale regering samen om het budgettair akkoord voor 2022 te bespreken. Er werden beslissingen genomen in alle sectoren, maar vooral de energiesector kreeg veel aandacht. De uitbreiding van het sociaal tarief, de vereenvoudiging van de energiefactuur, het einde van de stilzwijgende verlenging van slapende energiecontracten … Er zijn heel wat hervormingen, en wij zetten ze voor jou op een rijtje!

Het sociaal tarief wordt verruimd tot eind maart 2022

In februari 2021, in volle coronacrisis, besloot de federale regering om de toegang tot het sociaal tarief uit te breiden naar gepensioneerden, naar eenoudergezinnen met financiële moeilijkheden en naar alle personen met een jaarlijks bruto-inkomen van niet meer dan 20.000 euro.

Sinds half oktober is het officieel: deze maatregel werd uitgebreid tot maart 2022, waardoor begunstigden hun energiefactuur kunnen verlagen met minstens 720 euro. Deze maatregel betreft ongeveer 20% van de Belgische huishoudens, dus 2 miljoen personen.

Wat is het sociaal tarief alweer? Dat is een speciaal tarief voor begunstigden van een leefloon, voor  IGO-begunstigden en personen met een handicap. De prijs per kWh wordt bepaald door de CREG. Hij is niet alleen de laagste van de markt maar ook dezelfde bij alle Belgische leveranciers. De begunstigden van het sociaal tarief kunnen hun leverancier dus vrij kiezen.

De toekenning van een energiecheque voor de begunstigden van het sociaal tarief

Naast die verruiming van het sociaal tarief besloot de regering ook een energiecheque ter waarde van 80 euro in het leven te roepen om de meest kwetsbare gezinnen te helpen nu de energieprijzen zo stijgen.

De prijzen voor elektriciteit en gas zitten nu al een paar maanden in de lift. Oorzaken zijn onder meer de hervatting van de activiteiten na de lockdowns maar ook het slechte weer van de voorbije periode.

>> Meer over de stijging van de energieprijzen op de groothandelsmarkt

De energiefactuur wordt eenvoudiger in 2022

In april 2021 officialiseerde de regering de vereenvoudiging van de energiefactuur van de Belgen. Ze gaat in op 1 januari 2022. Want voor 41% van de bevolking is de informatie op de elektriciteits- en gasfacturen soms te ingewikkeld. Sommigen hebben moeite om ze te begrijpen.

Een nieuw Koninklijk Besluit bepaalt dan ook het volgende:

• De facturen mogen het recto verso A4-formaat niet meer overschrijden;
• Alle nuttige gegevens en informatie over de consument moeten op de voorzijde van de factuur staan. Onder ‘nuttige gegevens’ verstaan we vooral het te betalen voorschotbedrag en de uiterste datum voor de betaling;
• De leverancier kan niet meer opleggen hoe de factuur wordt verzonden. Als jij de factuur dus in papieren vorm wilt ontvangen, kun je dat dus vragen. Je leverancier mag daar niet moeilijk over doen.
• De factuur moet duidelijk vermelden dat de consument aanvullende informatie kan terugvinden in zijn digitale klantenzone.

>> Lees ook: Je energiefactuur vereenvoudigd vanaf 1 januari 2022

Steun van het OCMW via het Gas- en elektriciteitsfonds

De OCMW’s hebben besloten om gezinnen die geen aanspraak maken op het sociaal tarief materiële steun te bieden. Heb je het moeilijk om je facturen voor elektriciteit en/of gas te betalen? Dan kun je bij het OCMW van je gemeente dus steun aanvragen.

Afhankelijk van het beleid van je OCMW kun je gebruikmaken van:

• Curatieve steun: onderhandeling over betalingsregelingen met leveranciers of de aanzuivering van facturen;
• Preventieve steun: de aankoop van apparaten (ledlampen, huishoudapparaten van energieklasse A+++), hulp om een energietoestel conform te maken (zoals het onderhoud van je verwarmingsketel), hulp bij werken die je energieverbruik moeten verminderen (isolatiewerken, dubbele beglazing plaatsen, …).

Het kabinet van Pierre-Yves Dermagne (vice-eersteminister en minister van Economie en Werk), dat belast is met dit dossier, heeft besloten dit project van het Gas- en elektriciteitsfonds te financieren met 16 miljoen euro.

Het einde van de federale bijdragen op de facturen

Vanaf 1 januari 2022 worden de federale bijdragen op de energiefacturen omgezet in accijnzen. Dat onderdeel van de factuur is gemiddeld goed voor 5% van het totaalbedrag van die factuur. Die herziening, die wordt beschouwd als de belangrijkste van de voorbije tien jaar op energievlak, zal het federale aandeel verminderen met ongeveer 30 euro per huishouden, behalve voor begunstigden van het sociaal tarief. Het voornaamste gevolg van die nieuwe maatregel is dat het federale onderdeel van de energiefacturen niet meer zal stijgen, zoals dat nu wel het geval is.

>> Lees ook: De onmisbare gids om je energiefactuur te begrijpen!

Variabel contract: de jaarlijkse vergoeding wordt gefactureerd op basis van het aantal gepresteerde dagen

De vaste jaarlijkse vergoeding is eigenlijk de abonnementskost van je leverancier. Daaronder vallen de kosten voor de verzending van de facturen, voor de klantendienst of de levering van elektriciteit en gas.

De afgelopen maanden deed dit deel van de factuur heel wat inkt vloeien. De reden? De drie ingevoerde systemen voor de facturering van de vergoeding, die oneerlijk en soms nadelig zouden zijn voor de consument. De huidige systemen zijn:

1. De facturering van een forfaitair bedrag per aangevat contractjaar, wat betekent dat als je je lopende contract beëindigt je de hele vergoeding moet betalen;
2. De facturering op basis van het aantal gepresteerde maanden;
3. De facturering op basis van het aantal gepresteerde dagen, en dat vanaf de eerste dag van je energiecontract.

Er werd dus een akkoord gevonden voor de contracten aan een variabel tarief, dat bepaalt dat de vaste jaarlijkse vergoeding voortaan moet worden gefactureerd volgens de derde methode, namelijk op basis van het aantal gepresteerde dagen. Dit werd beschouwd als de voordeligste optie voor de consument, omdat hij zijn leverancier dan enkel betaalt voor de gepresteerde dagen.

>> Vaste of variabele prijs? Vast of variabel energiecontract – wat is het voordeligst?

De consument kan het bedrag van zijn maandelijkse voorschot vrij kiezen

De regering besloot met haar akkoord een verbod uit te spreken over de eenzijdige verhoging van de maandelijkse voorschotten. De consument kan voortaan zelf beslissen of hij zijn bedrag al dan niet verhoogt.

Ter herinnering: een voorschot is een schatting van je verbruik voor het komende jaar, gebaseerd op de verbruikshistoriek van je woning. Pas na je jaarlijkse meteropname, wanneer je de afrekeningsfactuur krijgt, word je terugbetaald indien je voorschot te hoog was ten aanzien van je verbruik of  moet je – in het omgekeerde geval – het verschuldigde saldo terugbetalen aan je leverancier.

Het einde van de stilzwijgende verlenging van slapende contracten

In mei bekrachtigde de Kamer het einde van de stilzwijgende verlenging van slapende energiecontracten. Een slapend energiecontract is een contract dat niet langer bestaat op de energiemarkt. Sommige leveranciers maakten er dus een gewoonte van om dat contract op de vervaldatum stilzwijgend te verlengen voor een prijs per kWh die veel hoger is dan de aanvankelijke prijs.

Er wordt dus een charter opgesteld dat bepaalt dat als zo’n contract – dat dus niet langer op de energiemarkt bestaat – zijn vervaldatum bereikt, de leverancier wettelijk is verplicht om zijn klant te informeren en hem een goedkopere formule aan te bieden. Twee maanden vóór de vervaldatum moet de leverancier de consument dus een brief bezorgen met daarin deze informatie, waardoor die consument de kans krijgt om een voordeliger energiecontract af te sluiten.