Welke hernieuwbare energiebronnen kies je voor je woning?

Of je nu in een veld een windmolen ziet of zonnepanelen op het dak van je buren: in België wordt overal geïnvesteerd in hernieuwbare energie. Zowel bij onze politici als bij het bredere publiek lijkt de interesse in groene energie toe te nemen. Ben je benieuwd welke hernieuwbare energiebron je best kiest om je steentje bij te dragen tot een groenere planeet? Maar wat is hernieuwbare energie eigenlijk precies? En welke 5 hernieuwbare energiebronnen onderscheiden we in België? Lees het in onze gids!

Hernieuwbare energiebron: definitie

Hernieuwbare energiebronnen zijn direct en onuitputtelijk beschikbaar in de natuur (zon, wind, water en aarde). Omdat een hernieuwbare energiebron geen of weinig afval maakt en bijna geen CO2 produceert, noemen we ze ook wel ‘groene’ of schone energie.

Hernieuwbare energiebronnen zijn de tegenhanger van niet-hernieuwbare energiebronnen (grijze energie of fossiele brandstoffen zoals mazout, bruinkool en aardgas). Die hebben een hogere calorische waarde en vervuilen de atmosfeer in grotere mate.

Welke 5 duurzame energiebronnen zijn er?

We onderscheiden 5 grote types hernieuwbare energie:

Zonne-energie 

Fotovoltaïsche zonnepanelen, die gemaakt zijn van fotovoltaïsche cellen (gemaakt van halfgeleidermaterialen) vangen zonne-energie op en zetten het zonlicht om in elektriciteit via een omvormer.

• Fotovoltaïsche zonnepanelen zetten dus zonlicht om in elektriciteit, die we vervolgens:
  • Rechtstreeks kunnen gebruiken in het huishouden
  • Opslaan in een thuisbatterij
  • Injecteren in het stroomnet van de distributienetbeheerder (DNB)
• Er bestaan ook thermische zonnepanelen of zonnecollectoren die zonnestralen omzetten in warmte. Die warmen het water van de warmteleidingen op en vervoeren het naar je elektrische ketel of warmteboiler.

Rendeert een investering in zonnepanelen nog?

Een gemiddelde zonne-installatie (van 4 kWp) produceert ongeveer 3.500 kWh/jaar. Met een gemiddelde levensduur van 25 jaar verdien je doorgaans de investering terug na 6 tot 10 jaar.

Bovendien voorziet onze regering allerlei compensatiesystemen om inwoners aan te sporen hun eigen groene energie te produceren. De precieze subsidies variëren per gewest.

In Vlaanderen en in Brussel is de terugdraaiende teller afgeschaft, maar krijg je voor de stroom die je teruggeeft aan het net nog geld terug via het injectietarief. In Wallonië bestaat de terugdraaiende teller momenteel nog en kan je aan je zonnepanelen meer geld verdienen, ondanks dat je het prosumententarief moet betalen. Sommige energieleveranciers rekenen aan klanten met een pv-installatie en een terugdraaiende meter een ‘forfait zonnepanelen’ aan.

Voor precieze info over subsidies neem je best een kijkje op de websites van de Vlaamse en Waalse regering.

Windenergie

Windmolens zetten windenergie om in mechanische energie, die via een generator naar elektrische stroom omgezet wordt. In België hebben we windmolens aan land (windmolenparken), maar ook op zee (offshore windmolens). Net als bij zonnepanelen kan de stroom uit windmolens opgeslagen worden, of geïnjecteerd in je huishouden of op het net van je distributienetbeheerder.

Rendeert een investering in een eigen windmolen?

In tegenstelling tot zonnepanelen hebben windmolens de Belgen nog niet overtuigd als duurzame energiebron. Een eigen windmolen kost je tussen € 10.000 en € 40.000 (afhankelijk van het gekozen vermogen) en die investering zal je op ongeveer 15 jaar tijd terugverdienen.

Maar hoewel een eigen windmolen een degelijk alternatief op zonnepanelen zou zijn voor het verlagen van je energiefactuur, is er natuurlijk een reden dat in België bijna niemand voor energie uit wind kiest.

De hoeveelheid wind in ons land is niet alleen laag, kleine particuliere windmolens produceren ook niet echt veel energie. Om jouw windmolen te doen renderen, zou je moeten beschikken over een terrein dat een constante, voldoende sterke wind heeft van 21 km/uur (de gemiddelde windkracht bedraagt in België 25 km/uur aan de kust, dat is dus 2 à 4 m/s en 7 à 14 km/uur in Hoog-België. Een goed rendement is dus zeker geen evidentie.

Het verkrijgen van een stedenbouwkundige vergunning voor een eigen windturbine is bovendien geen sinecure, dat is in Belgie heel wat moeilijker dan voor zonnepanelen.

Een eigen windturbine is voorlopig dus geen goed idee, maar er zijn in België wel meerdere leveranciers die jou windenergie kunnen leveren. Je kan bijvoorbeeld één van de Belgische coöperatieven kiezen, die doen het altijd bijzonder goed in het klassement van Greenpeace. In België leveren bijvoorbeeld Cociter en Aspiravi Energy groene stroom uit windenergie.

Wist je dit al? In Vlaanderen kan je subsidies verkrijgen voor windturbines met een vermogen tussen 10 kWe tot en met 300 kWe.

Waterenergie

Het bewegen van water (kracht uit watervallen, mariene stromen etc.) doet de turbines van hydraulische centrales draaien, die zo elektriciteit produceren.

Op zee kan de thermische zee-energie (opgewekt door de thermische schok tussen koud en warm water aan de oppervlakte en de beweging van de golven) energie produceren.

Rendeert een investering in een hydraulische installatie?

Het idee klinkt nogal vergezocht en eigenlijk is het dat ook. De meeste mensen hebben nu eenmaal geen waterval in hun achtertuin. In principe is het alleen mogelijk om op deze manier stroom te produceren als je over een eigen molen beschikt én toegang hebt tot een beekje dat over je tuin stroomt én de toestemming om dit te gebruiken om energie op te wekken.

Je zal in dat geval de installatie van een dam moeten voorzien (om het overschot op te vangen) en een kanaal dat hoog genoeg is om een serieuze waterval te veroorzaken (en dan steeds rekening houdend met de stedenbouwkundige voorwaarden).

Afhankelijk van de vereiste werken, het type centrale en het gekozen vermogen zullen de kosten variëren. Het is dan ook moeilijk om een precies idee te geven van het kostenplaatje. Overweeg je serieus om een eigen waterinstallatie te plaatsen, dan neem je best contact op met een professional, die een preciezere inschatting van de kosten zal kunnen maken.

Wist je dit? Voor een eigen hydraulische installatie kan je in Wallonië subsidies verkrijgen. Voor meer info neem je contact op met het Département de l’Energie et du Bâtiment durable. Voor Vlaanderen konden wij op de website van de Vlaamse overheid geen info vinden over subsidies voor een eigen hydraulische installatie.

Biomassa (biogas)

Biogas (dat gebruikt wordt voor het opwekken van warmte, elektriciteit en biobrandstof) wordt verkregen door het verbranden van organisch plantaardig of dierlijk materiaal in een biomassacentrale.

Hout is de meest gebruikte organische brandstof. Het wordt verwerkt tot pellets, korrels of snippers die daarna gebruikt kunnen worden in hout- of pelletkachels.

Rendeert een houtverwarming?

Er bestaan al allerlei verwarmingsmodellen op basis van hout: open vuur, pelletkachel, houtkachel of ingebouwde haard bijvoorbeeld. Ze zijn niet alleen groener dan hun fossiele tegenhangers (mazoutverwarming etc.), maar ook financieel interessanter en leveren op lange termijn een beter rendement.

Al naargelang het model en verbrandingstype, kost de aankoop van een verwarming met hout (zonder installatiekosten) je tussen de € 7.500 en € 10.000.

Als alternatief is er de verwarming met biomassa, die niet alleen moderner is, maar ook beter is voor de verwarming van je volledige woning. En je kan er je verwarmingsfactuur tot 60% mee verlagen. De installatie van een ketel op biomassa zal je tussen € 10.000 en € 15.000 kosten.

Wist je dit? Plaats je een pelletkachel, dan heb je misschien wel recht op een premie van de Waalse overheid.

Geothermie

Bij geothermie, ook wel aardwarmte genoemd, wordt ondergrondse aardwarmte ontgind. Energie die opgeslagen wordt onder de grond gebruiken we vervolgens om warmte of elektriciteit op te wekken. Geothermie is één van de enige hernieuwbare energiebronnen die niet afhankelijk zijn van meteorologische of atmosferische omstandigheden.

Er bestaan 3 types warmtepompen:

• de aerothermische warmtepomp, die warmte uit de lucht opvangt
• de hydrothermische warmtepomp, die energie opvangt uit de freatische oppervlakte of het oppervlaktewater
• de geothermische warmtepomp, die energie ophaalt van onder het aardoppervlak

Al naargelang de temperatuur van het geothermische reservoir in kwestie, bekom je het “hoge energie” (meer dan 150°C), “midden energie” (90 à 150°C, “lage energie” (30 à 90°C) en “heel lage energie” (minder dan 30°C).

Investeren in een warmtepomp, is dat de moeite?

Een huishoudelijke warmtepomp gebruikt geothermie van heel lage energie die afkomstig is van buitenwarmte (lucht) en van de grondwaterspiegel en je kan er tot 75% mee besparen op je energiefactuur.

• Met een klassieke warmtepomp kan je warm water aanmaken voor je verwarming.
• Met een warmte- of aircopomp kan je je woning afkoelen dankzij een omkeerbaar pompsysteem dat de binnenlucht filtert en buiten afgeeft.

Voor een volledige installatie met warmtepomp, reken je op een bedrag tussen € 5.000 en € 20.000 excl. btw, al naargelang het model. In België zijn twee types warmtepomp gangbaar:

• de aerothermische warmtepomp (die buitenwarmte gebruikt) is interessant bij een gematigd klimaat. Dit type pomp is bovendien heel efficiënt en heeft een redelijk prijskaartje.
• de geothermische warmtepomp die het voordeel heeft bodemwarmte te gebruiken die het hele jaar door min of meer constant blijft. Voor de installatie zijn wel graaf- en grondverzetwerken nodig, die vrij duur kunnen uitvallen.

Wist je dit? In Vlaanderen en Wallonië heb je in bepaalde omstandigheden recht op financiële hulp en premies voor het installeren van een warmtepomp.

Hernieuwbare energiebronnen in België genoeg dus…

Lijkt het je toch te duur of omslachtig om zelf hernieuwbare energie te produceren? Gelukkig zijn er voldoende alternatieven om over te stappen op schone energie én je ecologische voetafdruk te verkleinen.

Doe je een beroep op een online-prijsvergelijker zoals de onze, dan kan je ook de criteria ingeven die jou nauw aan het hart liggen. Goedkoop, volledig groene energie, een goed bereikbare klantendienst… Laat ons weten wat jij belangrijk vindt en wij bieden jou de contracten aan die het best aan je voorwaarden voldoen. En dat helemaal gratis!