
Energiearmoede in België: ook bij jou?
Elke winter, wanneer de temperaturen dalen, stijgt de ongerustheid over je energiefacturen. Elke winter dreigt immers meer dan één gezin op de vijf in energiearmoede te vallen. Over welke gezinnen gaat het? Wat zijn de risico’s? Welke oplossingen bestaan er? En wat met de winterstop? Een overzicht van de situatie in België anno 2019.
“De onmogelijkheid voor een gezin om – in zijn woning – toegang te krijgen tot de energie die het nodig heeft, tegen een betaalbare prijs ten opzichte van zijn inkomen.“
Die definitie geeft het Brussels Forum voor de Strijd tegen Armoede aan energiearmoede. Met andere woorden: een gezin wordt getroffen door energiearmoede wanneer het door de betaling van zijn verwarmings- of elektriciteitsfactuur in financiële moeilijkheden komt. Ook wie geen budgetmeter heeft of te maken krijgt met stroompannes, kan dus in energiearmoede leven.
Welke energieleverancier past het beste bij jou? Maak een vergelijking om het antwoord te vinden!
Hoewel de winters de laatste jaren zachter zijn, brengt deze problematiek nog heel wat Belgische gezinnen in een lastige situatie. Volgens de laatste cijfers die werden gepubliceerd door de Koning Boudewijnstichting zou het in 2019 om 20,7% van de gezinnen gaan.
Dat cijfer ligt bovendien nog een stuk hoger als we specifiel naar Wallonië en het Brussels Gewest kijken (respectievelijk 28,3% en 27,6%). Vlaamse gezinnen hebben het iets beter (15,1%).
Er bestaan verschillende initiatieven om deze cijfers onder controle te krijgen, maar het lijkt erop dat die lang niet volstaan. Om de mogelijke oplossingen beter af te bakenen, trachten we daarom eerst tot de kern van het probleem te komen.
Wie is slachtoffer van energiearmoede?
De Koning Boudewijnstichting publiceert in ons land elk jaar een Barometer van de Energiearmoede. Die Barometer laat ons heel nauwkeurig zien hoe de situatie in België evolueert. De methodologie van de Stichting is gebaseerd op drie vormen van energiearmoede:
- Energiearmoede bij gezinnen bij wie de energiefactuur meer dan 11,8% van het beschikbare inkomen opslokt (dubbel zo veel als bij een doorsnee gezin, m.n. 5,9%)
- Verborgen energiearmoede bij gezinnen die zodanig op hun verbruik beknibbelen dat hun verbruik abnormaal laag is. Deze vorm van energiearmoede kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid.
- Subjectieve energiearmoede in gezinnen die van mening zijn dat ze over onvoldoende financiële middelen beschikken om hun woning te verwarmen.
Verhuis op de planning of net achter de rug? Wij helpen je om je energiecontract te regelen!
Op Energie-Vergelijker.be vind je in slechts 5 minuten het voordeligste aanbod voor elektriciteit en gas.
Bovendien toont de laatste Barometer aan dat de volgende bevolkingsgroepen vaker getroffen worden door energiearmoede:
- Mensen met een armoederisico
- Alleenstaanden (voornamelijk vrouwen en/of ouderen)
- Eenoudergezinnen (voornamelijk moeders met kind(eren)
De CREG kwam in een rapport uit december 2019 tot gelijkaardige conclusies, al is hun steekproef kleiner. Een trieste vaststelling is dat het probleem voornamelijk voorkomt bij mensen die zich al in een moeilijke sociale situatie bevinden.
Een steeds krapper budget
De oorzaken van energiearmoede hangen vooral samen met de persoonlijke situatie van ieder betrokken gezin. De volgende factoren komen regelmatig opnieuw naar boven:
Een laag beschikbaar inkomen veroorzaakt noodgedwongen betaalmoeilijkheden, niet alleen voor de energiefactuur maar ook voor alle andere dagelijkse uitgaven.
Door de stijging van de huisprijzen nemen de woonkosten een steeds grotere hap uit het gezinsbudget, en dat bij alle klassen van de samenleving. Ook huren is tegenwoordig bijna 20% duurder dan 10 jaar geleden. Gezinnen in een oncomfortabele financiële situatie hebben daardoor moeite om hun energiefactuur te betalen of gaan hun woning uit eigen beweging niet meer verwarmen.
Een hoge verwarmingsfactuur komt in veel gevallen door een slecht geïsoleerde woning. Heel wat gezinnen zouden kunnen besparen dankzij een betere isolatie, maar hebben vaak niet het budget om isolatiewerken uit te voeren.
Alle oorzaken hierboven zijn afhankelijk van de energieprijs. In België kosten verwarming en verlichting een niet te verwaarlozen som geld. Hoewel consumenten soms kunnen profiteren van een prijsdaling op de energiemarkten, is dat niet altijd voldoende om hun verwarmings- en elektriciteitsfactuur significant te doen dalen. De situatie is nog erger voor wie zich met elektriciteit verwarmt.
Vergelijk nu de prijs van elektriciteit en aardgas en bespaar op je globale energiefactuur !
Wat zijn de gevolgen voor wie niet betaalt?
In sommige gevallen kan de netbeheerder de levering van elektriciteit en gas afsluiten.
Energiearmoede kan betekenen dat je je energiefactuur niet meer kan betalen. Maar welke risico’s loop je precies? Tijdens de koudste maanden van het jaar beschermt de winterstop je in zekere mate. In principe mag je huisbaas je tijdens de winterstop niet uit je woning zetten als je je huur niet betaalt of mogen voorzieningen als elektriciteit, gas en water niet afgesloten worden als je je facturen niet betaalt. In principe dus. In Frankrijk bijvoorbeeld zijn er immers weinig beperkingen op de winterstop. In België ligt dat anders. Enerzijds is het verbod op uitzetting alleen maar van toepassing als je in een sociale woning woont. Voor de energiecontracten gaat elk gewest dan weer op zijn eigen manier met de situatie om.
Hoe zit het met de winterstop voor de levering van energie in België?
- In Vlaanderen is de winterstop van toepassing tussen 1 december en 1 maart. In die periode kunnen stroom en gas dus niet afgesloten worden. Weigert je energieleverancier nog stroom en gas te leveren, dan zal netbeheerder Fluvius je van energie voorzien. Betaal je ook de facturen van Fluvius niet, dan krijg je een budgetmeter waarop je vooraf een benodigd bedrag oplaadt. Hebt je al een digitale meter, dan wordt de budgetfunctie geactiveerd. De budgetmeter kan ook weer verwijderd of gedeactiveerd worden eenmaal je financiële situatie verbeterd is.
- In Brussel ben je beschermd van 1 oktober tot 31 maart. Wat er ook gebeurt, Sibelga, de netbeheerder van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, is verplicht om energie te leveren tijdens die periode. Die periode kan bovendien worden verlengd tot na 31 maart bij een strenge winter.
- In Wallonië loopt de winterstop van 1 november tot 15 maart. Betaal je je facturen niet tijdens die periode? Dan kan je netbeheerder je net als in Vlaanderen een budgetmeter opleggen. Je bent niet verplicht om zo’n meter te installeren, maar die beslissing neem je op eigen risico. Je leverancier kan immers vragen om de gas- of elektriciteitstoevoer af te sluiten als je weigert. Er zijn uiteraard een reeks uitzonderingen als je een beschermde klant bent. Dat statuut geeft je het recht om bij je OCMW na te vragen of j een ingebrekestelling kan ontvangen van je gas- of elektriciteitsleverancier.
Profiteer van promoties en kortingen!
Vergelijk alle gas- en elektriciteitsprijzen op Energie-Vergelijker.be en verander snel en gratis van leverancier.
Mogelijke overheidssteun
Hebt je moeite om je energiefacturen te betalen? Weet dan dat het OCMW in je buurt je kan begeleiden. We hadden het al eerder over het statuut van beschermde klant. Naast dat statuut is er ook het Gas- en elektriciteitsfonds. Het gaat om materiële steun om je te helpen een beter inzicht te krijgen in je energiebehoeften. Zo krijg je bijvoorbeeld hulp bij de aankoop van minder energieverslindende toestellen of bij de uitvoering van kleine renovatiewerken.
De OCMW’s en de Koning Boudewijnstichting trokken evenwel aan de alarmbel in oktober 2019. Beide instanties vonden immers dat een herfinanciering van het Fonds dringend nodig was om de acties zo efficiënt mogelijk te kunnen uitvoeren. Alexandre Viviers, manager bij een Brussels adviesbureau, verklaarde zelfs dat het Gas- en elektriciteitsfonds 30 miljoen euro per jaar te kort heeft om zijn opdrachten correct te kunnen vervullen.
Vergelijk nu de prijs van elektriciteit en aardgas en bespaar op je globale energiefactuur !
Wat kan je zelf doen om je energie-uitgaven te beperken?
Er bestaan ontelbare manieren om je verwarmings– en elektriciteitsfactuur te verlagen. Onthou vooral deze twee zaken: controleer of je woning goed geïsoleerd is en vergelijk regelmatig de energieprijzen.
1. Goed isoleren: een must
Heel wat gevallen van energiearmoede zijn te wijten aan een slechte isolatie. Heb je dubbel glas? Zijn je dak en muren goed geïsoleerd? Is het antwoord neen? Dan raden we je aan om zo snel mogelijk renovatiewerken uit te voeren of je eigenaar op de hoogte te brengen. Het kost geld, maar de besparingen op je toekomstige verwarmingsfacturen zullen groot zijn. Mogelijk kan je rekenen op premies in jouw gewest. Volstaan dieniet? Dan kan je een aanvraag indienen bij het Gas- en elektriciteitsfonds. Tot slot bestaan er ook groepsaankopen voor isolatiewerken tegen een voordelige prijs.
2. Vergelijk regelmatig de energieprijzen
Het is van kapitaal belang om je energiecontracten elk jaar te vergelijken. Misschien heb je een achterhaald en duur contract op dit moment. Door van leverancier te veranderen, kan je jaarlijks soms honderden euro’s besparen op gas en elektriciteit. Informeer ook welk tarief het best bij je past: vast of variabel.
Welke energieleverancier past het beste bij jou? Maak een vergelijking om het antwoord te vinden!
Vragen? Neem gerust contact op met onze adviseurs. Zij zoeken samen met jou naar het energiecontract dat het best bij je past.
Neem contact op met een adviseur
Meer lezen op onze blog

Hoeveel betaal je jaarlijks voor je gas en elektriciteit? Vind je het bedrag soms te hoog? Zoja, dan ben jij misschien wel één van…

Er bestaan heel wat haalbare maatregelen om je elektriciteitsverbruik te beperken en te besparen op je energiefacturen. Dat leggen…

In de winter hebben de media het al eens over dreigende stroomonderbrekingen. In dit artikel leggen we je haarfijn uit wat een bla…