De ultieme gids bij je eerste energiecontract

Een energiecontract kiezen, kan de nodige stress opleveren, zeker als je er voor het eerst mee te maken krijgt. Maar geen paniek! Energie-Vergelijker.be maakt het je gemakkelijk dankzij dit stappenplan. Elektriciteit of aardgas, vaste of variabele prijzen, binnenkort heb je het allemaal onder de knie!

Moet je binnenkort voor het eerst een energiecontract afsluiten? Dan kan je wellicht wat tips gebruiken. Of heb je al jaren een energiecontract op jouw naam, maar nog steeds geen goed inzicht in je factuur of de werking van de stroom- en gassector? Op basis van welke criteria kies je een contract en leverancier? Hoe vergelijk je de verschillende aanbiedingen? Welke informatie moet je geven? Onze gids werpt een licht op al deze vragen.

Enkele energietermen uitgelicht

Voor je op zoek gaat naar een energiecontract, verduidelijken we graag enkele essentiële energietermen. Hieronder bespreken we de voornaamste.

1. Verschillende spelers in de energiesector

Eerst en vooral is het nuttig om de belangrijkste spelers te kennen die je toegang verschaffen tot energie. We houden het simpel: de twee voornaamste die je moet kennen, zijn de energieleveranciers enerzijds en de distributienetbeheerders (DNB) anderzijds.

• Met de energieleveranciers sluit je een energiecontract af. Zij kopen de energie aan bij de producenten en leveren die voor een bepaalde prijs per kilowattuur. Voorbeelden van leveranciers zijn Engie, Luminus, TotalEnergies, Eneco, Mega, enzovoort.
• De DNB’s brengen de energie die je kocht bij de leverancier tot bij je thuis. Ze voeren het onderhoud van de distributienetten uit en zorgen dat er geen problemen zijn. Je kan je DNB niet zelf kiezen, maar is gekoppeld aan je gemeente. Voorbeelden van DNB’s zijn Fluvius in Vlaanderen en Sibelga in Brussel.

2. Watt, kilowattuur en kubieke meter

Het kan nooit kwaad om de meeteenheden van energie eens te herhalen.

• Joule (symbool: J): joule is de eenheid van energie. Als je een voorwerp verplaatst over één meter met een kracht van één Newton, heb je 1 joule energie verbruikt (1 J = 1 N x 1 m). Deze eenheid wordt weinig gebruikt in de energielevering, maar komt wel van pas om de volgende termen te begrijpen.
• Watt (symbool: W): watt is de eenheid van energievermogen. Ze staat voor de hoeveelheid energie (joule) die in één seconde door een systeem wordt overgebracht (1 W = 1 J / 1 s). Aan de hand van deze eenheid wordt het vermogen bepaald van toestellen en voorwerpen die energie nodig hebben om te functioneren. Een lamp van 15 watt bijvoorbeeld verbruikt 15 joule per seconde om licht te geven.
• Kilowattuur (symbool: kWh): net als joule is kilowattuur een eenheid van energie. De prijzen van je energiecontracten zijn meestal vastgelegd per kilowattuur. Dat laatste is gelijk aan 3,6 megajoule (MJ). Een concreet voorbeeld: als je je lamp van 15 W 24 uur laat branden, zal ze 0,36 kWh energie verbruikt hebben.
• Kubieke meter (symbool: m3 of m³): een volume-eenheid gebruikt om de geleverde hoeveelheid gas te bepalen. Met dit volume kan er een bepaalde hoeveelheid energie geleverd worden. Gemiddeld levert één kubieke meter gas 10,3 kWh energie op. Als je ooit je meterstanden opneemt, kan je zo je gasfactuur beter inschatten.

3. Soorten meters en je meterstand opnemen

De meter is het kastje naast je zekeringen of je ketel dat je energieverbruik meet. Daarmee kan je je jaarlijkse stand (of verbruik) opnemen. De meter is ook heel handig bij een geschil rond de factuur.

Er bestaan meerdere soorten meters. De meter hangt vaak in de berging of de kelder van je woning. Als je hem niet vindt, vraag dan hulp aan je huisbaas.

Kijk of je meter geopend is, met andere woorden kijk of hij werkt. Bij een gesloten meter is er geen gas- of elektriciteitslevering mogelijk bij jou thuis! Als dat het geval is, neem dan zo snel mogelijk contact op met je DNB!

Daarna ga je na of je een enkelvoudige meter, een tweevoudige meter, een uitsluitend nachtmeter hebt.

• Bij een enkelvoudige meter krijg je één prijs per kilowattuur energie, ongeacht wanneer je hem gebruikt.
• Bij de tweevoudige meter is er een voorkeur voor nachtverbruik. De nachtperiode loopt over het algemeen van 21 u tot 8 u, maar de precieze uren verschillen per gemeente en per DNB.
• De uitsluitend nachtmeter is een aparte meter die altijd gekoppeld is aan een van de twee bovenstaande meters. Hij neemt enkel het verbruik op van accumulatieverwarmingstoestellen die uitsluitend ‘s nachts werken. Deze meter verdwijnt van het toneel tegen 2028.

Verder onderscheiden we:

• De terugdraaiende meter: deze analoge meter draait in twee richtingen en is in Vlaanderen inmiddels bijna overal vervangen door een digitale meter, tot spijt van eigenaars van zonnepanelen (de zogenaamde ‘prosumenten’ ). Wanneer ze namelijk energie afnemen van het elektriciteitsnet, draait de meter door. Injecteren ze elektriciteit van hun zonnepanelen terug op het net, draait de meter terug.
• De digitale meter: deze meter registreert je energieverbruik en/of -productie digitaal en vervangt de analoge meter met draaiende schijven.
• De communicerende meter: dit is een digitale meter met communicerende functie. In Vlaanderen zijn alle nieuw geïnstalleerde digitale meters automatisch communicerende meters. Daardoor kan de netbeheerder de meterstand vanop afstand opnemen. Deze meter registreert precies hoeveel elektriciteit een prosument produceert, gebruikt en injecteert in het net.
• De budgetmeter: werkt met behulp van herlaadbare prepaidkaarten. Deze meter wordt steeds minder gebruikt, maar kan opgelegd worden aan gezinnen die bij een leverancier bekendstaan als ‘wanbetalers’.

3. EAN-code en meternummer: vergis je niet!

Om te vermijden dat je je van nummer vergist, leggen we uit hoe je belangrijke nummers en codes herkent.

• EAN-code: dit is het identificatienummer van je aansluiting op een gas- of elektriciteitsnet. Je hebt deze code nodig voor alles wat betrekking heeft op je energielevering (inschrijving, opzeg of nieuw contract, storingen, verhuis enz.). Hij is gekoppeld aan een leveringspunt, namelijk je woning. Met andere woorden, als je verhuist, krijg je een andere EAN-code. Deze code bestaat uit 18 cijfers en is te vinden op je elektriciteits- of gasfactuur.
• Meternummer: dit is het identificatienummer van je elektriciteits- of gasmeter. Als je verandert van meter verandert ook het meternummer (maar niet de EAN-code). Aan de hand van het meternummer kunnen je energieleverancier en DNB je meter terugvinden, onder meer om de stand op te nemen. Je vindt dit nummer op de kast zelf. Het bestaat uit 6 tot 8 cijfers.
• Klantnummer: wanneer je een energiecontract afsluit bij een leverancier, word je klant. Je krijgt dan een identificatienummer. Hiermee kan de leverancier snel je contract en informatie terugvinden bij een probleem. Je vindt het terug op je factuur.

Stap 1: bepaal jouw persoonlijke situatie

Nu je de basistermen onder de knie hebt, kunnen we naar de kern van de zaak gaan: een energieleverancier vinden. Om je onderzoek goed voor te bereiden, moet je eerst je situatie en je behoeften bepalen. Dit zijn de basiscriteria waarmee je rekening moet houden: regio, grootte van je gezin en het soort energie die je nodig hebt.

Verschillende leveranciers in jouw regio

Niets is eenvoudig in België. Niet verwonderlijk dus dat de gas- en elektriciteitsleveranciers (en hun aanbiedingen) variëren naargelang je woonplaats in Vlaanderen, Wallonië of Brussel. Gelukkig bestaan er online-vergelijkingstools waarmee je snel de lijst met actieve energieleveranciers in je streek terugvindt.

Jouw verbruik volgens gezinsgrootte en type woning

Hoeveel leden telt je huishouden? Ben je alleen, met twee, of woon je samen met vrienden? Woon je in een appartement of in een huis? Je energieverbruik zal er sterk van afhangen. Logisch, want hoe minder personen je gezin telt, hoe lager je maandelijkse factuur. Idem voor de grootte van je woning. Maar ook de leeftijd van je woning en de isolatie kunnen een invloed hebben. Deze criteria kunnen stuk voor stuk belangrijk zijn voor je budget! Hou er dus rekening mee wanneer je een contract kiest.

Type energie: elektriciteit en/of aardgas

Tenzij je in een autonoom huis woont, heeft je woning elektriciteit nodig. En wat met je verwarming? Verwarm je op aardgas of op stookolie? Of beschikt je woning over een alternatief systeem zoals een pelletketel? Als je een gasaansluiting hebt, hangt alles af van je persoonlijke voorkeur.

• 1. Je houdt het graag eenvoudig, met één leverancier voor je twee contracten. In dit geval is er keuze te over. De meeste klassieke leveranciers bieden zowel een elektriciteits- als een gascontract aan. Als er een probleem is met een van hen, blijft het administratief eenvoudig.

• 2. Je gaat voor de beste prijzen. Vergelijk de prijzen van aardgas en elektriciteit apart. Je zal wat meer moeten zoeken, maar het zal je portemonnee zeker ten goede komen.
• 3. Je wil lokale energie van bij ons gebruiken. Weet wel dat de meeste lokale coöperaties enkel elektriciteit leveren. België heeft geen gasbronnen. Mogelijk moet je je gascontract afsluiten bij een tweede leverancier.

Stap 2: ga op zoek naar een energiecontract

Je bent vertrouwd met de basistermen en je persoonlijke situatie is duidelijk? Dan ben je klaar voor de volgende stap: een energiecontract zoeken. Je hebt meerdere mogelijkheden.

Vraag advies aan vrienden of familie

Ben je nog niet zeker? Dan kan je gerust advies vragen aan familie of kennissen. Vertrek vanuit hun ervaring. Als ze een goede of slechte ervaring hebben gehad met een of andere leverancier, kunnen ze die met jou delen. Maar blijf kritisch en onthoud dat het ene geval het andere niet is.

Zoek online

Als je liever zelf alle aanbiedingen op de markt onder de loep neemt, kan je de websites van de leveranciers in je regio raadplegen. Je kan dan overgaan naar stap 3 en meer te weten komen over de criteria bij het kiezen. Dit is best tijdrovend. Vergelijken via een prijsvergelijker is een interessant alternatief.

Gebruik een prijsvergelijker

Geen zin om de websites van alle leveranciers te bezoeken? Er bestaat een oplossing! Gebruik een speciale tool: een prijsvergelijker zoals de CREG Scan of de V-test van de VREG. Ideaal om snel een idee te krijgen van de gangbare prijzen.

Als je nog een stapje verder wil gaan met de simulatie en je geschatte verbruik erin wil opnemen, bevelen we onze vergelijkingstool aan. Onze tool houdt namelijk ook rekening met de promoties van het moment, en dat doen sommige andere prijsvergelijkers niet.

Doe mee aan een groepsaankoop van energie

Lijkt de zoektocht naar informatie je te ingewikkeld? Heb je liever dat iemand anders het in je plaats doet? Dan bestaat er nog een oplossing: je inschrijven voor een groepsaankoop voor energie, zoals die van Wikipower.

Het principe is simpel: de organisator van de groepsaankoop brengt zoveel mogelijk geïnteresseerden in een aankoop van gas of elektriciteit samen en onderhandelt in jouw plaats met de verschillende leveranciers over de prijs van de contracten. Daarna kiest hij de beste aanbieding en stelt hij die voor. Je hebt dan de keuze: aanvaarden of weigeren. Meer informatie over groepsaankopen vind je op de website van Wikipower.

Stap 3: kies je contract op basis van precieze criteria

Je zoektocht geeft verschillende mogelijkheden. Nu moet je dus alles afwegen volgens je persoonlijke voorkeuren. Het voordeel van een prijsvergelijker is dat die je voorkeuren opvraagt om te kunnen vergelijken. Zo zie je geen enkel criterium over het hoofd.

Duur van het contract

Een van de belangrijkste parameters bij het kiezen van een energiecontract is de duur. Naargelang de leverancier kan die gaan van 1 tot 5 jaar. In het algemeen geldt voor eenzelfde aanbieding: hoe langer het contract, hoe voordeliger de prijzen. Weet wel dat als je bijvoorbeeld een contract van 3 jaar afsluit, je het na één jaar al zonder schadevergoeding kan opzeggen. De energieregulator beschermt je.

Vast of variabel?

De tweede belangrijke parameter van je contract is het type prijs: vast of variabel.

• Contract met vaste prijs: met dit contract betaal je steeds dezelfde prijs per kWh gedurende de hele duur van het contract. Zo bescherm je jezelf tegen schommelende energieprijzen. Deze optie is ook heel interessant wanneer de gas- of elektriciteitsprijzen laag zijn. Door op dat moment een contract met vaste prijs af te sluiten, riskeer je geen eventuele prijsstijgingen.
• Contract met variabele prijs: met dit contract varieert je prijs per kWh naargelang de prijsschommelingen op de markt. De voorwaarden zijn vaak aantrekkelijker, maar houden ook meer risico’s in. Je stelt jezelf immers bloot aan eventuele prijsstijgingen. Omgekeerd, als de prijzen dalen, heb je er voordeel bij. Als je houdt van speculeren, is dit contract je op het lijf geschreven!

Administratieve opvolging: facturatie, betaling en naservice

Bij de meeste contracten kan je je voorkeuren kiezen wat betreft facturatie, betaling en klantendienst. Bij facturatie gaat het vaak om voorschotfacturen. Dit zijn bedragen die werden bepaald op basis van je geschatte energieverbruik en die je op voorhand betaalt. Die schatting is gebaseerd op meerdere factoren zoals je verbruikshistoriek en de seizoensgebondenheid.

Dit zijn de verschillende facturatiemogelijkheden (die kunnen verschillen van contract tot contract, wat ook verschillende prijzen kan meebrengen):

• Formaat van je factuur: je kan kiezen uit een elektronische factuur (via e-mail) of een klassieke factuur via de post. Sommige leveranciers rekenen een toeslag aan als je kiest voor de tweede optie.
• Frequentie van de facturen: soms kan je de betalingsfrequentie kiezen (elke maand of om de drie maanden bijvoorbeeld).

• Type betaling: je kan ook kiezen voor een domiciliëring of een overschrijving. Omdat een overschrijving meer risico’s inhoudt, zijn de contracten vaak duurder. Een domiciliëring kan dan ook opgelegd worden voor de andere contracten, met aantrekkelijkere prijzen.
• Klantendienst: bij problemen kan je vaak je leverancier contacteren via de gebruikelijke kanalen (telefoon, e-mail, brief). Maar sommige, ‘puur digitale’ aanbiedingen bieden uitsluitend toegang tot een online-klantendienst (e-mail, chat, online klantenzone). Deze 100% online-opties bieden doorgaans interessantere prijzen.

Bijkomende opties

We zullen ons nu even buigen over minder belangrijke opties. Maar dankzij deze opties kan je je zoektocht naar het geknipte product wel verfijnen.

• Een van de meest frequente is de mogelijkheid om 100% groene elektriciteit te gebruiken. Iets dat steeds meer leeft bij consumenten. De energieleveranciers hebben het maar al te goed begrepen. De meesten bieden dan ook elektriciteit afkomstig van hernieuwbare bronnen aan.

• Heb je zonnepanelen? Dan zijn er aanbiedingen op maat! Sommige leveranciers bieden energiecontracten aan met extra diensten voor het onderhoud van je panelen.

Stap 4: sluit je contract af

Heb je je contract gekozen? Perfect! Nu alleen nog inschrijven.

Je kan alle stappen zelf zetten door rechtstreeks contact op te nemen met de gekozen leverancier. Of je vraagt gratis hulp aan onze energieadviseurs. Wat je ook kiest, de inschrijving gebeurt steeds op dezelfde manier:

1. Je vraagt je contract aan via een formulier of per telefoon: hiervoor geef je je gegevens door aan de gekozen energieleverancier. Je moet dus op voorhand je naam, voornaam, EAN-code, adres enz. ingeven in een formulier.
2. Ontvangstbewijs: het kan zijn dat je van de leverancier of van ons team een bevestiging van je contractaanvraag ontvangt.
3. Controle van je gegevens: vooraleer het contract wordt opgesteld, gaan we na of er geen fout is geslopen in je gegevens.
4. Ontvangst van het contract: als alles in orde is, ontvang je je energiecontract met daarin de algemene verkoopvoorwaarden en een overzicht van de prijstabel.
5. Contact met je DNB: eenmaal het contract getekend, brengt je energieleverancier je distributienetbeheerder (DNB) op de hoogte van de situatie zodat de logistiek in orde is.
6. Opname van je meterstand: nu je DNB weet wie je nieuwe leverancier is, zal die vragen naar een meterstand.
7. Levering van aardgas en/of elektriciteit: in principe start je contract 30 dagen na de initiële aanvraag.

Voor meer informatie en advies hierover bevelen we het volgende artikel aan: een contract afsluiten.

Speciaal geval: verhuis

Sta je op het punt om een nieuwe woning te betrekken? Dan moet je op de volgende twee punten letten:

• Stappen ondernemen om binnen uiterlijk 30 dagen voor je verhuis een leverancier te vinden. Als je te lang wacht, loop je de kans zonder energie te vallen.
• Om conflicten rond je energieverbruik en dat van de vorige bewoner te vermijden, raden we sterk aan om een ‘energieovernamedocument’ in te vullen. Daarmee kan je je meterstand voor de verhuis ingeven zodat er geen twijfel bestaat over de effectieve begindatum van je energieverbruik. Dat document moet je samen met de vorige huurder of met de eigenaar van je woning invullen, wanneer het huur- of verkoopcontract wordt getekend of bij de overhandiging van de sleutels.

Conclusie

Proficiat! Je weet nu hoe je een energiecontract op een efficiënte en duidelijke manier moet kiezen. Misschien kwamen niet alle gevallen aan bod in deze gids. Maar je kan hem wel gebruiken voor de meeste andere gevallen.

Heb je een specifieke vraag? Onze adviseurs staan gratis ter beschikking. We helpen je met plezier het beste energiecontract te kiezen.